Ένα βασικό στοιχείο στην θεραπεία πέρα από την έννοια της αποδοχής, που έχουμε ήδη δει, είναι και η έννοια της προθυμίας. Ο σκοπός της προθυμίας είναι η προσαρμοστικότητα. Όταν είμαστε σε θέση να ζούμε ολοκληρωτικά στο εδώ και στο τώρα χωρίς να κρίνουμε και να προσπαθούμε να αποφύγουμε προσωπικές εμπειρίες (σκέψεις, συναισθήματα, σωματικές αισθήσεις κτλ.) έχουμε περισσότερη ελευθερία να κάνουμε τα απαραίτητα βήματα που χρειάζονται προκειμένου να αλλάξουμε.

Δεν είναι εύκολο να είμαστε πρόθυμοι. Το μυαλό μας έχει δυσκολία στο να μάθει την έννοια της προθυμίας γιατί η προθυμία υπάρχει στο παρόν και δεν κριτικάρει ενώ το μυαλό μας αντίθετα βασίζεται σε χρονικές σχέσεις και αξιολογήσεις.

Όταν στα πλαίσια της θεραπείας ρωτάμε κάποιον για πρώτη φορά αν είναι πρόθυμος να αισθανθεί κάτι δυσάρεστο (π.χ. ένα αρνητικό συναίσθημα) η πιο συχνή απάντηση είναι ‘Όχι δεν θα ήθελα’. Αλλά αυτή η απάντηση έχει πολλά να μας διδάξει γιατί προθυμία δεν σημαίνει ‘θέλω’.

Το ‘θέλω’ αναφέρετε σε επιθυμητά πράγματα που μας λείπουν. Συνήθως λοιπόν δεν θα ‘θέλαμε’ να έχουμε εφιάλτες, αρνητικές σκέψεις, και ενοχλητικές σωματικές αισθήσεις. Αν προθυμία σήμαινε ‘θέλω’ κανένας δεν θα ήταν πρόθυμος να νιώσει πόνο.

Κανένας που πάσχει από μια αγχώδη διαταραχή δεν θα πετάγονταν το πρωί από το κρεβάτι λέγοντας ‘Πόσο θα ήθελα να είχα μια κρίση πανικού σήμερα’! Θα ήταν καλό να σκεφτόμασταν την προθυμία ως το καλωσόρισμα ενός επισκέπτη στο σπίτι μας.

Ας υποθέσουμε ότι θα θέλαμε να προσκαλέσουμε όλο το κοντινό μας σόι για μια γιορτή στο σπίτι μας. Όλοι αποφασίζουν να έρθουν: ο αγαπημένος σου θείος Δημήτρης, η πρώτη σου ξαδέλφη Μαρία, η αγαπημένη σου αδελφή Γιώτα. Πλήθος συγγενών έχουν έρθει και όλοι φαίνεται να περνάν υπέροχα!

Σε κάποια στιγμή η προσοχή σου πέφτει σε ένα αμάξι που παρκάρει μπροστά στο σπίτι και η διάθεση σου πέφτει απότομα. Είναι η περίεργη θεία σου, η Ευτέρπη! Σπάνια κάνει μπάνιο. Δεν λέει ποτέ μια καλή κουβέντα σε κανέναν και ειδικά σε σένα. Συνηθίζει να καταβροχθίζει το φαγητά στο τραπέζι και ποτέ δεν λέει ένα ευχαριστώ. Μην ξεχνάς όμως ότι έχεις πει ότι ‘Όλοι είναι ευπρόσδεχτοι’!

Το ερώτημα τώρα είναι το εξής, είναι δυνατόν πραγματικά να καλωσορίσεις την θεία Ευτέρπη αν και στα αλήθεια δεν θα ήθελες να την δεις στα μάτια σου; Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί σε παρόμοιες καταστάσεις και ξέρουμε την απάντηση: Καλωσορίζω δεν σημαίνει θέλω.

Στο πιο στοιχειώδη επίπεδο θα καλωσόριζες την θεία Ευτέρπη, θα την ρωτούσες πως είναι και θα την έβαζες μέσα. Θα το έκανες γιατί ενδιαφέρεσαι για την οικογένεια και η θεία Ευτέρπη είναι μέλος της. Τίποτα από αυτά που έκανες δεν απαιτούσαν να πεις ότι ‘αυτή η γιορτή δεν γίνεται χωρίς την θεία Ευτέρπη’.

Το θέμα δεν ήταν αν ήθελες να έρθει στην γιορτή αλλά μάλλον αν ήσουν πρόθυμος να την έχεις. Τώρα υπέθεσε ότι αποφασίζεις ‘Ας στο διάολο, δεν την αφήνω να μπει’, κοπανάς μια την πόρτα και την αφήνεις την θεία απέξω και όταν χτυπάει την πόρτα της φωνάζεις ‘Δρόμο από δω’!

Ένας αριθμός πραγμάτων είναι πιθανών να συνέβαιναν σε μια τέτοια περίπτωση. Πρώτον, η γιορτή δεν μοιάζει πλέον με γιορτή. Δεν περνάς πλέον καλά. Απλά προσπαθείς να κρατήσεις έξω την θεία Ευτέρπη. Δεύτερον, οι υπόλοιποι καλεσμένοι επηρεάζονται από την όλη υπόθεση. Μπορεί να νευριάσουν, να σε κάνουν παρατηρήσεις για τον τρόπο που φέρθηκες, μπορεί να φύγουν, ή να απομακρυνθούν σε μια γωνιά του σπιτιού. Με το που αρχίζουν να φεύγουν σιγά-σιγά από το καθιστικό η θεία Ευτέρπη γίνεται αυτόματα το επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Τρίτον, δεν είσαι σε θέση να κουνηθείς γιατί κάθεσαι και φιλάς την πόρτα. Για σένα τουλάχιστον η γιορτή τελείωσε. Τώρα για αλλαγή υπέθεσε ότι αντί να προσπαθείς να κρατήσεις την θεία Ευτέρπη έξω αποφασίζεις να κάνεις πέρα την προσκόλληση σου στα ‘θέλω’ σου. Κρατάς την αρχική σου απόφαση να καλωσορίσεις όλους τους καλεσμένους. Κερνάς την θεία Ευτέρπη ένα φουντάν και στην συνέχεια της δείχνεις που είναι οι μεζέδες.

Τώρα λοιπόν αν και εξακολουθείς να μην θες την θεία Ευτέρπη στην γιορτή εσύ και οι καλεσμένοι σου έχετε ένα ωραίο πάρτυ! Η προθυμία λοιπόν είναι κάτι τέτοιο. Κάποιος συγγραφέας του οποίου το όνομα μου διαφεύγει είπε κάποτε: ‘Η χαρά, η λύπη, ο θυμός, κάποια παροδική αίσθηση, έρχονται σαν απροσδόκητοι επισκέπτες. Καλωσόρισε τους όλους και φιλοξένησε τους.

Η μεταφορά της θείας Ευτέρπης αφορά φυσικά όλες τις σκέψεις μας, τις μνήμες μας, τα συναισθήματα μας τα οποία δεν μας αρέσουν. Υπάρχουν πολλές θείες Ευτέρπες στην πόρτα μας. Αν περιμένουμε να φύγουν για να ξεκινήσουμε το πάρτυ, το πάρτυ δεν θα ξεκινήσει ποτέ!       

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 30 Ιουνίου 2011.