Την περασμένη Πέμπτη έγινε αναφορά στο πως το ζευγάρι διαλέγει ο ένας τον άλλον. Σήμερα θα ήθελα να δούμε το τι βοηθάει μια οικογένεια να διατηρείται υγιής από ψυχολογικής άποψης.

Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούμε να πούμε για το θέμα αλλά ένα πολύ βασικό σχετίζεται με το πώς μια οικογένεια ανταποκρίνεται στην αλλαγή. Αυτό που ξεχωρίζει λοιπόν τις λεγόμενες υγιής οικογένειες έχει να κάνει σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό με το ότι ανταποκρίνονται επιτυχώς στις αλλαγές είτε αυτές είναι θετικές είτε είναι αρνητικές.

Θα αναρωτιόμασταν βέβαια, και που είναι το πρόβλημα με τις θετικές αλλαγές; Ίσως να μας εκπλήσσει, αλλά οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι κάθε είδους αλλαγή προκαλεί στρες. Ενδεικτικά θα αναφέρω εδώ τα παρακάτω θετικά και αρνητικά γεγονότα τα οποία μετρήθηκαν σε μια κλίμακα από μηδέν μέχρι εκατό (με εκατό να αντιπροσωπεύει τον υψηλότερο βαθμό στρες) και βρέθηκε να έχουν τα εξής σκορ:

Θάνατος συζύγου (100), Διαζύγιο (73), Γάμος (50), Απόλυση από την δουλειά (47), Εγκυμοσύνη (40), Νέο μέλος στην οικογένεια (39), Δάνειο άνω των 50.000 (31), Προβλήματα με πεθερικά (29), Εξέχουσα προσωπική επιτυχία (28), Αλλαγή κατοικίας (20), Διακοπές (13), Χριστούγεννα (12).

Τώρα, όσο περισσότερους βαθμούς έχουμε σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή τόσο μεγαλώνουν οι πιθανότητες ότι θα υποφέρουμε από κάποια αρρώστια η οποία μπορεί να είναι από ένα απλό κρυολόγημα μέχρι ψυχολογικές διαταραχές ή κάποιο καρδιολογικό επεισόδιο.

Αναρωτιόμαστε βέβαια γιατί ένα τόσο ευχάριστο κατά τα άλλα γεγονός όπως ο γάμος μας βάζει κάτω 50 πόντους! Το θέμα είναι ότι όταν συμβαίνει μια αλλαγή στις εξωτερικές μας συνθήκες, καλή ή κακή, πρέπει να προσαρμοστούμε σ’ αυτήν αναδιαμορφώνοντας τους ‘νοητικούς μας χάρτες’.

Ότι έχουμε στην ζωή μας βρίσκεται πάνω σε αυτούς τους χάρτες, οι φίλοι μας, η οικογένεια μας, η δουλεία μας κτλ, και κάθε φορά που αλλάζει κάτι πρέπει να αναπροσαρμόσουμε τους χάρτες και αυτό απαιτεί δαπάνη ενέργειας. Τι είναι αυτό όμως που μας βοηθάει σε αυτή την προσαρμογή;

Τρία πράγματα, για να είμαστε σύντομοι. Πρώτον, κάποιες περιόδους κατά τις οποίες δεν θα μας απασχολούν οι συνήθεις αναγκαιότητες της καθημερινότητας έτσι ώστε να μπορούμε να αναπαυτούμε (π.χ. διακοπές). Δεύτερον, πληροφόρηση σχετικά με το θέμα που αντιμετωπίζουμε έτσι ώστε να μειωθεί το άγχος μας και να μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε. Τρίτον, συναισθηματική υποστήριξη που σημαίνει ότι συχνά το να είμαστε με κάποιον που μας αρέσει και εμπιστευόμαστε μας βοηθάει κατά ένα τρόπο που είναι ελαφρώς διαφορετικός από τους άλλους δύο προαναφερθέντες λόγους.  

Στο προηγούμενο άρθρο αναφέρθηκε πως το ζευγάρι διαλέγει ο ένας τον άλλον, τώρα το ζευγάρι παντρεύεται πράγμα που θα τους κοστίσει 50 πόντους γιατί θα χρειαστούν να αναπροσαρμόσουν τους χάρτες τους έτσι ώστε να περιλαμβάνουν ο ένας τον άλλον σε μια πιο μόνιμη βάση.

Στις αρχές του γάμου θα εξακολουθούν να θαυμάζει ο ένας τον άλλον για τα καλά που βρίσκονται στην ‘βιτρίνα’. Στην συνέχεια όσο ζούνε μαζί κάποια από τα πράγματα που έχουν κρυμμένα πίσω από το παραβάν θα αρχίσουν να έρχονται στην επιφάνεια και αυτό θα χρειαστεί νέες αναπροσαρμογές στους χάρτες.

Η επόμενη μεγάλη αλλαγή θα είναι το πρώτο παιδί το οποίο θα τους κοστίσει άλλους 39 πόντους στην κλίμακα το οποίο είναι μόνο κατά 11 πόντους καλύτερο σε σχέση με το γεγονός τους γάμου τους! Ξέρω ότι φαίνεται πολύ αρνητικό το όλο σκηνικό αλλά ο λόγος είναι ότι προϋποθέτει μια τεράστια προσαρμογή στις νέες συνθήκες οι οποίες απαιτούν πολύ μεγάλη ευθύνη και ωριμότητα.

Επομένως είναι ένα μεγάλο στρες αλλά από την στιγμή που ξεπεραστεί αυτή η φάση το ζευγάρι μπορεί να απολαύσει μεγάλη ικανοποίηση από το παιδί. Αλλά προς το παρόν έχουν χάσει κάτι παραπάνω από την ελευθερία τους μιας που το παιδί χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή και αγάπη και έτσι αυτήν αναγκαστικά την χάνει το ζευγάρι και αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο και για τους δύο.

Έτσι συνήθως ο άντρας νιώθει στερημένος από την συναισθηματική υποστήριξη που συνήθιζε να παίρνει από την γυναίκα του και η μητέρα πλέον με την σειρά της χρειάζεται περισσότερη συναισθηματική υποστήριξη από τον σύζυγο όσο ποτέ άλλοτε.

Η σύζυγος/μητέρα νιώθει υπεύθυνη για το μεγάλωμα του παιδιού και το θέμα είναι ότι δεν το έχει ξανακάνει. Κατά συνέπεια νιώθει εξαντλημένη πολύ συχνά και επίσης έχει το αίσθημα ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει. Μπορεί επίσης να νιώθει ένοχη σχετικά με αυτό και να πιστεύει ότι δεν είναι ‘καλή μαμά’.

Έτσι καταφεύγει στο να κρύβει από τον κόσμο τα συναισθήματα ανικανότητας και αυτό είναι ένα επιπλέον βάρος. Φυσικά το πρόβλημα σήμερα είναι ότι λείπει η εκτεταμένη οικογένεια του παρελθόντος και έτσι οι σύζυγοι καλούνται να ανταπεξέλθουν σε όλες αυτές τις δυσκολίες με ελάχιστη στήριξη.

Τις πρώτες βδομάδες μπορεί να είναι καλά μιας που η μάνα ή η πεθερά της συζύγου μπορεί να έρθει και να μείνει στο σπίτι για να βοηθήσει και ο άντρας να πάρει μια βδομάδα άδεια απ την δουλειά αλλά μετά από αυτό η νέα μητέρα νιώθει συχνά εγκαταλελειμμένη και άπειρη. Η συμπαράσταση του συζύγου είναι πολύ σημαντική σε αυτή τη φάση αλλά περισσότερα την επόμενη Πέμπτη…  

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 25 Φεβριαρίου 2011.