Ας μην πάμε μακριά αγαπητοί μου αναγνώστες και ας δούμε λίγο τι μπορεί να σημαίνει κοινωνική ευθύνη σε σχέση με κάτι τόσο κοντινό και καθημερινό όπως είναι για πολλούς από εμάς η σχεδόν καθημερινή μας βόλτα στο δασάκι της Νυμφαίας.

Μπορώ να θυμηθώ, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 ακόμα, την πρώτη μου σκέψη όταν είδα να κατασκευάζονται τα τόσο όμορφα ξύλινα παγκάκια, κιόσκια και οι γραφικές γεφυρούλες στο δασάκι μας. Είχα σκεφτεί λοιπόν θυμάμαι ότι ωραία όλα αυτά αλλά τα τόσα παγκάκια και κιόσκια θα φέρουν πολύ κόσμο στο μέχρι τότε ‘άγριο’ δασάκι μας και αυτό μπορεί να σημαίνει αυξημένους κινδύνους για πυρκαγιές, ρίψει σκουπιδιών κτλ.

Ευτυχώς το πρώτο δεν έχει συμβεί ακόμα αλλά όσο για το δεύτερο νομίζω ότι το κακό έχει παραγίνει. Η ιδέα κάποιον να τοποθετούν όλο και περισσότερους κάδους απορριμμάτων μέσα στο δάσος όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά φαίνεται να το αυξάνει συνεχώς και επιπλέον δημιουργεί μια πολύ άσχημη εικόνα αστικοποίησης σε ένα τόσο όμορφο φυσικό περιβάλλον.

Οι συμπολίτες μας σκέφτονται μάλλον, και με το δίκιο τους ως ένα βαθμό, ότι εφόσον υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων κάποιοι πρέπει να τους διαχειρίζονται και να τους αδειάζουν και γι’ αυτόν τον λόγο αφήνουν κάθε λογής σκουπίδια όταν φεύγουν: από μπουκάλια ουίσκι, πακέτα τσιγάρων, προφυλακτικά, σπαστούς καφέδες, μέχρι και γυναικεία εσώρουχα!

Τα ‘απόβλητα’ δεν είναι μόνο ανόργανης μορφής αλλά υπάρχουν και όλα αυτά τα λατρεμένα και πανέμορφα σκυλάκια που κάποιοι συμπολίτες μας τα παράτησαν εκεί για κάποιο λόγο και αυτά αυξάνονται καθημερινά σε σημείο να αποτελούν κίνδυνο πλέον για τους περαστικούς.

Κάποιοι άλλοι συμπολίτες μας που προσφέρουν καθημερινά τροφή σε αυτά τα σκυλιά και θεωρούν ότι κάνουν μια καλή πράξη (και σίγουρα είναι) στην ουσία διογκώνουν το πρόβλημα! Εντάξει, η πολιτεία και ο Δήμος δεν μεριμνεί αλλά εμείς σαν πολίτες δεν έχουμε καμία ευθύνη;

Γιατί δεν κάνουμε κάτι; Δεν ενδιαφερόμαστε και θέλουμε να ζούμε μέσα στα σκουπίδια και την ασχήμια ή συμβαίνει κάτι άλλο; Η ψυχολογία μπορεί να ρίξει κάποιο φως εδώ μιας και έχει μελετήσει διεξοδικά παρόμοια φαινόμενα ανά τον κόσμο.

Το πρόβλημα έχει δύο όψεις: πρώτον, γιατί κάποιοι από εμάς ρίχνουμε σκουπίδια και δεύτερον γιατί κανένας από εμάς δεν μπαίνει στον κόπο να τα μαζέψει. Και στις δύο περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει με αυτό που στην ψυχολογική ορολογία ονομάζεται διάχυση της ευθύνης.

Ο λόγος που το δασάκι μας είναι γεμάτο σκουπίδια είναι πιθανότατα ο ίδιος με αυτόν για τον οποίο 38 αξιοσέβαστοι και νομοταγείς πολίτες στο Queens της Ν. Υόρκης έβλεπαν για ένα διάστημα μισής ώρας κάποιον να προσπαθεί να μαχαιρώσει μια ανυπεράσπιστη γυναίκα και δεν κάλεσε κανένας την αστυνομία!

Κάποιος από τους αυτόπτες μάρτυρες κάλεσε την αστυνομία αφού η γυναίκα είχε πεθάνει από πολλαπλές μαχαιριές! Κατά έναν περίεργο τρόπο, αλλά απολύτως κατανοητό, όσα περισσότερα άτομα υπάρχουν σε μία τέτοιου είδους έκτακτη ανάγκη τόσες λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν για κάποιους από αυτούς να πάρουν την πρωτοβουλία και να βοηθήσουν!

Ο λόγος τώρα που γίνεται αυτό είναι η λεγόμενη ‘διάχυση της ευθύνη’ς που αναφέρθηκε παραπάνω η οποία σημαίνει ότι επειδή ακριβώς υπάρχουν πολλά άτομα ο καθένας τους σκέφτεται ότι κάποιος άλλος θα επέμβει και έτσι καταλήγει να μην επέμβει κανένας τελικά!

Για τον ίδιο λόγο λοιπόν και οι αγαπητοί μας συμπολίτες πετούν τα σκουπίδια τους γιατί βλέπουν, από την μια μεριά, ότι και άλλοι έχουν πετάξει σκουπίδια πριν από αυτούς (διάχυση της ευθύνης) και ότι δεν υπάρχει μέριμνα από τον δήμο (διάχυση εις το τετράγωνο!).

Από τη άλλη μεριά, αυτοί που βλέπουν την κατάσταση και θέλουν να κάνουν κάτι έτσι ώστε να καθαρίσει ο τόπος θεωρούν ότι σύντομα ο δήμος θα τα καθαρίσει (διάχυση εις την τρίτη!) ή τέλος πάντων κάποιοι άλλοι συμπολίτες μας θα ευαισθητοποιηθούν (διάχυση εις την n!)!

Καλό θα ήταν λοιπόν ο δήμος να μεριμνήσει και να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί και μείς ως πολίτες να σταματήσουμε την περεταίρω διάχυση της δική μας ευθύνης και να σεβόμαστε το περιβάλλον που μας φιλοξενεί. Καιρός να αρχίσουμε να οργανώνουμε τον εθελοντισμό και με την βοήθεια σύγχρονων μέσων (ίντερνετ) να δημιουργήσουμε ομάδες καθαριότητας για τα δάση μας και τις ακρογιαλιές μας! Κυρίες και κύριοι facebookάκιδες αναλάβετε δράση! Θα μου πείτε τώρα, και εσύ διάχυση της ευθύνης δεν κάνεις; Τι να κάνω; Από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 10 Φεβρουαρίου 2011.