Πολλοί από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους του κόσμου έχουν πετύχει στην ζωή τους παρόλα τα τεράστια προβλήματα και εμπόδια που είχαν συναντήσει στο δρόμο τους. Η διαφορά ανάμεσα σε αυτούς και στα άτομα που τα παρατάνε και αποτυγχάνουν έχει να κάνει με το τι πιστεύουμε σχετικά με τρία πράγματα όταν μας βρίσκει μια αναποδιά.

Όταν βρεθούμε λοιπόν αντιμέτωποι με μια αποτυχία/δυσκολία/πρόβλημα είναι σημαντικό να δούμε το πώς ερμηνεύουμε την κατάσταση με βάση το εάν θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι: α) προσωπικό, β) μόνιμο, και γ) καθολικό. Το πώς σκεφτόμαστε σχετικά με αυτές τις τρείς κατηγορίες ξεχωρίζει ουσιαστικά και τους αισιόδοξους από τους απαισιόδοξους.

Είναι ή όχι προσωπικό; Aν δεν δούμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως μια πρόκληση για να αλλάξουμε την προσέγγιση μας και αντί αυτού το βλέπουμε ως ένα πρόβλημα προσωπικό, του εαυτού μας, ως ένα ελάττωμα του χαρακτήρα μας, τότε θα πέσουμε αυτόματα σε απόγνωση.

Είναι ή όχι μόνιμο; Οι πετυχημένοι άνθρωποι δεν βλέπουν ποτέ ένα πρόβλημα ως μόνιμο, αντίθετα τα άτομα που αποτυγχάνουν βλέπουν ακόμη και τα μικρότερα προβλήματα ως μόνιμες καταστάσεις. Αν ποτέ ακούσεις τον εαυτό σου ή κάποιον για τον οποίο νοιάζεσαι να εκφράζει την πεποίθηση ότι ένα πρόβλημα είναι μόνιμο τότε καλό είναι να κάνουμε κάτι όσο το δυνατό γρηγορότερα για να αλλάξουμε αυτήν την πεποίθηση! Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στην ζωή μας θα πρέπει να είμαστε σε θέση να πιστέψουμε ότι ‘Και αυτό θα περάσει’, και ότι αν επιμείνoυμε θα βρούμε τον τρόπο.

Επηρεάζει ή όχι το σύνολο της ζωής μου; Αυτή είναι η τρίτη και τελευταία διαφορά ανάμεσα σε αισιόδοξους και απαισιόδοξους. Οι απαισιόδοξοι λοιπόν λένε ότι επειδή κάτι δεν πάει καλά σε έναν τομέα της ζωής τους τα πάντα έχουν καταστραφεί γι’ αυτούς. Λένε λοιπόν ότι π.χ., επειδή έχω οικονομικές δυσκολίες αυτό σημαίνει ότι όλη μου η ζωή έχει καταστραφεί, ότι τα παιδιά μου θα μείνουν αφρόντιστα, ότι η γυναίκα μου θα με εγκαταλείψει, κτλ. Σύντομα νιώθουν ότι τα πράγματα είναι εκτός ελέγχου και πέφτουν σε απόγνωση.

Η λύση για το όταν βλέπουμε ένα πρόβλημα ως μόνιμο και καθολικό είναι το να βρούμε κάτι, οτιδήποτε, για το οποίο μπορούμε να έχουμε κάποιον έλεγχο και να δουλέψουμε πάνω σε αυτό. Σύντομα θα διαπιστώσουμε ότι όλες αυτές οι περιοριστικές πεποιθήσεις μας, γιατί περί αυτού πρόκειται, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται. Σκεφτείτε για λίγο τον άνεργο συμπατριώτη μας στην Αθήνα, μου διαφεύγει το όνομα του τώρα, ο οποίος μαγειρεύει και ταΐζει καθημερινά χιλιάδες άπορους συμπολίτες του! Μην ξεχνάμε ότι είναι και ο ίδιος ‘άπορος’ αλλά αυτό δεν τον έκανε να λειτουργεί ως άπορος! Είναι πραγματικά να απορείς με το πόσους πόρους μπορεί να έχει ένας άπορος:)

Τέλος, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν διαπιστώνουμε ότι παίρνουμε κάποιο πρόβλημα ως προσωπικό! Πόσο βοηθητικό μπορεί να είναι το να κατηγορούμε τον εαυτό μας; Ή ακόμη, πόσο εύκολο είναι το να αλλάξουμε το σύνολο του εαυτού μας; Δεν είναι κάτι τέτοιο πολύ πιο δύσκολο από το να αποφασίσουμε απλά ότι θα αλλάξουμε τις ενέργειες μας προς μια ορισμένη κατεύθυνση και να το κάνουμε;

Θα πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε όσο μπορούμε το να βλέπουμε τα προβλήματα μας μέσα από αυτήν την συγκεκριμένη τριάδα πεποιθήσεων (προσωπικό-μόνιμο-καθολικό). Ο λόγος είναι ότι από τη στιγμή που πιστέψουμε σε κάτι το μυαλό μας αρχίζει να λειτουργεί λες και είναι σε αυτόματο πιλότο φιλτράροντας το περιβάλλον μας για οποιαδήποτε αναφορές συμφωνούνε με αυτό που πιστεύουμε και έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε συνεχώς μπροστά μας αυτά που πιστεύουμε. Γίνονται λοιπόν τελικά τα όσα πιστεύουμε αυτό-εκληρούμενες προφητείες!  Αισιοδοξία λοιπόν, εφόσον τόσο αυτή όσο και η απαισιοδοξία είναι εκμαθημένες συμπεριφορές πράγμα που σημαίνει ότι μπορούμε τόσο να τις μάθουμε όσο και να τις ξεμάθουμε!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερο Βήμα της Κομοτηνής στις 9 Οκτωβρίου 2014