• By-the-LakeFacebook-Profile-Timeline-Cover.jpg
  • child-girl-lying-on-plank-cute-looks-golden-hair-facebook-cover.jpg`
  • nature_facebook_covers.jpg
  • watermarked_cover.png

Ψυχική υγεία σε δόσεις: 3η δόση (ή αλλιώς, if you love somebody set them free!)

 

 

 

Ένα από τα χαρακτηριστικά των υγιών σχέσεων είναι ότι ο κάθε σύντροφος μπορεί να ζητάει ευθέως την συμπαράσταση ή την βοήθεια που χρειάζεται και να δέχεται την τυχόν άρνηση με καλό πνεύμα όταν ο σύντροφος του δεν θα είναι σε θέση να του την παρέχει. Η σχέση με άλλα λόγια δεν βασίζεται στην προσποίηση των δύο συντρόφων.

Δεν υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα τους για το ποιος θα ‘καταφέρει’ τον άλλον έτσι ώστε να περάσει το δικό του και να ικανοποιήσει τις προσωπικές του ανάγκες. Από την άλλη, δεν αποφεύγουν να προσφέρουν ο ένας στον άλλον με το να προσποιούνται ότι κάποιος από τους δυο έχει μεγαλύτερη ανάγκη από τον άλλον.

Οι υγιείς άνθρωποι τον περισσότερο καιρό θα είναι σε θέση να λάβουν βοήθεια και να την ανταποδώσουν όποτε χρειαστεί. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που τέτοιου είδους άνθρωποι δεν χρειάζεται να ‘γαντζωθούν’ από τους άλλους με σκοπό να δείξουν πόσο απεγνωσμένοι είναι προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους. Αυτός φαίνεται να είναι και ο λόγος που ψυχικά υγιείς άνθρωποι αντιμετωπίζουν καλύτερα το πένθος και ξαναπαντρεύονται πιο σύντομα σε σχέση με τους υπόλοιπους.

Αν θέλουμε να αναλύσουμε λίγο τους λόγους που συμβαίνει αυτό μπορούμε να εντοπίσουμε τους εξής παράγοντες. Πρώτον, επειδή αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ φιλικοί και εγκάρδιοι έχουν κατά συνέπεια ένα μεγάλο κύκλο από φίλους, ένα μεγάλο πλαίσιο συναισθηματικής υποστήριξης και άρα δεν θα νιώσουν ξαφνικά ως ναυαγοί στο μέσο του ωκεανού. Δεύτερον, το πένθος από το οποίο υποφέρουν είναι πολύ πιο πιθανό να οφείλεται στην αγάπη που είχαν για τον χαμένο σύντροφο τους παρά για την ανησυχία που νιώθουν για τον εαυτό τους γιατί ήδη γνωρίζουν ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν και μόνοι τους στην ζωή.

Τώρα βέβαια μπορεί να αναρωτηθούμε γιατί το πένθος να μην είναι μεγαλύτερο στην περίπτωση των ιδιαίτερα καλών σχέσεων. Λοιπόν, υπάρχει ένα παράδοξο εδώ. Είναι συχνά ευκολότερο να αποδεχτούμε την απώλεια μιας πολύ καλής σχέσης ή εμπειρίας από το να ‘επανέλθουμε’ από μια μη-ικανοποιητική σχέση.

Υποθέτω ότι οι περισσότεροι από εμάς είχαμε στο παρελθόν την εμπειρία το να βρίσκουμε δύσκολο να παρατήσουμε κάποιες προβληματικές μας σχέσεις και ο λόγος γι’ αυτό φαίνεται να είναι ένα είδος εμμονής στο να επιστρέφουμε σε τέτοιου είδους σχέσεις ξανά και ξανά απλά και μόνο για να αποδείξουμε ότι θα μπορούσαμε να τις κάνουμε να λειτουργήσουν!

Αντίθετα, αν μια σχέση ήταν καλή και θετική και μας έκανε να νιώθουμε ευτυχισμένοι και ολοκληρωμένοι τότε είναι ευκολότερο να δεχτούμε ότι δεν θα μπορούσαμε να την έχουμε για πάντα. Επειδή ακριβώς είχαμε τόσες καλές μνήμες από αυτή τη σχέση νιώθουμε ότι κατά κάποιο τρόπο μας είναι αρκετές για να μας ‘συντηρήσουν’ στο μέλλον. Για παράδειγμα, κάποιος που έχασε την γυναίκα του πριν πέντε χρόνια ένιωσε ότι η λύπη του για τον χαμό της είχε μια θετική ποιότητα μέσα της όταν θυμόταν όλες τις καλές στιγμές που πέρασαν μαζί.

Αυτό έκανε την λύπη του πιο υποφερτή αλλά και από μια άλλη άποψη ήταν το ίδιο μια ακόμη θετική εμπειρία από την γυναίκα του! Κατά παράδοξο τρόπο λοιπόν είναι πιο εύκολο να ‘αφήσεις’ μια καλή σχέση γιατί η μνήμη σου για αυτήν την σχέση είναι θετική. Έτσι δεν θα νιώθουμε ενοχές, όπως στην περίπτωση της κακής σχέσης για την οποία θα εξακολουθούσαμε να προσπαθούμε να την κάνουμε να λειτουργήσει!

Οι ψυχικά υγιείς λοιπόν το βρίσκουν πιο εύκολο να πενθήσουν και αυτό συχνά σημαίνει ότι πενθούν πιο βαθιά γιατί μπορούν χωρίς αναστολές να προσεγγίσουν τα συναισθήματα που σχετίζονται με την απώλεια. Αυτό με την σειρά του σημαίνει ότι είναι σε θέση να ‘επανέλθουν’ γρηγορότερα στην καθημερινή τους ζωή και να αρχίσουν και πάλι να αντλούν ικανοποίηση και χαρά από αυτή γιατί αυτό που μας κάνει να ‘επανέλθουμε’ είναι το πένθος για την απώλεια.

Σε περίπτωση που κάποιος δεν πενθήσει την στιγμή της απώλειας ενδέχεται να βιώσει ψυχικές διαταραχές αργότερα, συχνά μήνες ή και χρόνια αργότερα, όπως κατάθλιψη ή ακόμη και μετα-τραυματικό σύνδρομο. Άλλοι πάλι που φοβούνται τα συναισθήματα λύπης και δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να τα βιώσει μπορούν γι’ αυτό τον λόγο να επιμηκύνουν για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα την διάρκεια του πένθους.

Όσοι στρέφονται στο αλκοόλ για να ‘ξεχάσουν’ αυτό που κάνουν στην ουσία είναι να μην επιτρέπουν στον εαυτό τους να βιώσει το πένθος με αποτέλεσμα να μη μπορούν ποτέ να το ξεπεράσουν από την μία και από την άλλη δημιουργούν ένα επιπρόσθετο πρόβλημα για τους ίδιους που είναι αυτό του αλκοολισμού.

Πένθος λοιπόν είναι η αποδοχή της απώλειας. Δεν αποφεύγουμε τον φυσικό πόνο που μας προκαλεί και ενδιαφερόμαστε περισσότερο για το άτομο που χάθηκε παρά για τον εαυτό μας. Αφήνουμε λοιπόν τον πόνο να δράσει πάνω μας και να μας αλλάξει. Στην συνέχεια μας αναγκάζει ο ίδιος να τον απελευθερώσουμε. Σε αντίθεση, όταν δεν αποδεχόμαστε την απώλεια και ζητάμε κατά κάποιον τρόπο να αλλάξει ο κόσμος για εμάς, να πάμε πίσω τον χρόνο, αυτό σημαίνει ότι δεν αποδεχόμαστε την απώλεια και έτσι η διαδικασία του πένθους συνεχίζεται επ’ άπειρον.     

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 24 Μαρτίου 2011