• By-the-LakeFacebook-Profile-Timeline-Cover.jpg
  • child-girl-lying-on-plank-cute-looks-golden-hair-facebook-cover.jpg`
  • nature_facebook_covers.jpg
  • watermarked_cover.png

Άγχος γονέων σε δόσεις: 1η δόση (ή αλλιώς, 24ωρες μηχανές διαπαιδαγώγησης!)

 

Αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο έχοντας παρατηρήσει εδώ και καιρό το πόσο, κατά την γνώμη μου, υπερβολικό φαίνεται να είναι το άγχος που εκδηλώνουν οι γονείς όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών τους.

Οι παρατηρήσεις και τα σχόλια που ακούω συχνά από γονείς φανερώνουν μια υποκείμενη άποψη για το κατά πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της διαπαιδαγώγησης που λαμβάνει το παιδί από τους γονείς του όσο αφορά την διαμόρφωση του χαρακτήρα του και στο τι θα καταλήξει να γίνει τελικά στην ζωή του.

Η άποψη που διέπει την παιδαγωγική φιλοσοφία αυτών των γονιών φαίνεται να είναι αυτή που θεωρεί το παιδί σαν ένα λευκό πίνακα, σαν μια άγραφη πλάκα όπου πάνω της θα βάλουν την ανεξίτηλη υπογραφή τους! Αυτή η παιδαγωγική φιλοσοφία του Άγραφου πίνακα (Tabula rasa) υποστηρίχτηκε από τον Άγγλο φιλόσοφο John Locke στην διάρκεια του 17ου αιώνα και είναι η επικρατούσα άποψη σήμερα.

Οφείλω να πω όμως οτι αυτή η φιλοσοφία περί διαπαιδαγώγησης μας έχει φέρει ουκ ολίγα δεινά μιας που πολύ συχνά έγινε η αιτία να κατηγορηθούν από επιστήμονες και μη (χωρίς λόγο όπως αποδείχθηκε) οι γονείς, και ιδιαίτερα οι μητέρες, για μια σωρεία προβλημάτων που εμφανίζουν τα παιδιά τους. Έτσι, για παράδειγμα, ο αυτισμός αποδόθηκε στις ‘κρύες’ μανάδες, η σχιζοφρένεια στα αντιφατικά μηνύματα που δέχονταν τα παιδιά από τους γονείς τους, η ανορεξία των κοριτσιών στην πίεση που δέχονταν από την μάνα τους προκειμένου να είναι τέλειες. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση αποδόθηκε στους ‘τοξικούς γονείς’ και κάθε είδους πρόβλημα στις λεγόμενες ‘δυσλειτουργικές οικογένειες’.

Μια τέτοιου είδους άποψη περί διαπαιδαγώγησης κάνει πολλούς γονείς να αισθάνονται ένα σχεδόν αβάσταχτο βάρος ευθύνης όσον αφορά το μέλλον των παιδιών τους που συχνά εμποδίζει παρά διευκολύνει το έργο τους ως διαπαιδαγωγών. Για να δούμε όμως και το τι λέει η επιστημονική έρευνα για το ζήτημα.

Το καμπανάκι το χτύπησαν για πρώτη φορά οι Robert Plomin και DeniseDaniels το 1987 με το άρθρο τους που είχε ως τίτλο ‘Γιατί τα παιδιά της ίδιας οικογένειας είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους;’. Το βιβλίο όμως που προκάλεσε την μεγαλύτερη αναστάτωση ήταν αυτό της Judith Rich Harris το 1998 (‘The nurture assumption: why children turn out the way they do’/ ‘Η υπόθεση της ανατροφής: γιατί τα παιδιά καταλήγουν να γίνουν αυτό που είναι’).

Το βιβλίο της Harris προκάλεσε το εξώφυλλο στο περιοδικό παγκόσμιας κυκλοφορίας Newsweek με τίτλο ‘Παίζουν ρόλο οι γονείς;’. Με αυτό της το βιβλίο η Harris θέλησε να δείξει αυτό που επί χρόνια τώρα έχουν αποκαλύψει οι έρευνες της συμπεριφορικής γενετικής που τόσο οι ειδικοί όσο και ο απλός κόσμος φαίνεται να αγνοούν ή να μην θέλουν να αποδεχτούν.

Προς το παρόν γονείς με αρκετά υψηλή μόρφωση πιστεύουν ότι οι μοίρες των παιδιών τους είναι στα χέρια τους. Θέλουν και επιζητούν με κάθε τρόπο να είναι τα παιδιά τους αγαπητά, δημοφιλή, με αυτοπεποίθηση, να παίρνουν καλούς βαθμούς στο σχολείο, να αποφύγουν τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τσιγάρα, για τα κορίτσια ειδικότερα να αποφύγουν να μείνουν έγκυες στην εφηβεία τους, να μην έχουν προβλήματα με τον νόμο, να κάνουν έναν ευτυχισμένο γάμο και να είναι επαγγελματικά επιτυχημένες.

Μια πλειάδα ειδικών έχει δώσει κάθε είδους συμβουλές στους γονείς για όλα τα παραπάνω, συμβουλές το περιεχόμενο των οποίων συνεχώς μεταβάλλεται αλλά ποτέ το στυλ με το οποίο παρέχονται! Η παρούσα συνταγή επιτυχίας περιέχει την εξής συλλογή από ‘πρέπει’: Οι γονείς πρέπει να ‘διεγείρουν’ τα μωρά τους με πολύχρωμα παιχνίδια και να τα προσφέρουν ποικίλες εμπειρίες. Θα πρέπει να διαβάζουν και να μιλούν στα παιδιά τους όσο το δυνατό περισσότερο προκειμένου να ενισχύσουν την γλωσσική τους ικανότητα. Θα πρέπει να επικοινωνούν με τα παιδιά τους σε όλες τις ηλικίες και όσο περισσότερο τόσο το καλύτερο. Οι γονείς δεν θα πρέπει μαλώνουν τα παιδιά τους γιατί αυτό θα καταστρέψει την αυτοεκτίμηση τους. Αντίθετα θα πρέπει να τα γεμίζουν με αγκαλιές και να τα επιβεβαιώνουν συνεχώς με εκδηλώσεις αγάπης και αποδοχής.

Τελευταία, με κάποια ομολογουμένος καθυστέρηση, κάποιοι γονείς άρχισαν να αμφισβητούν το ηθικό πρόσταγμα που τους θέλει να είναι μια επί 24ώρου βάσεως διαπαιδαγωγική μηχανή! Καιρός ήταν, και περισσότερα επί του θέματος την επόμενη Πέμπτη.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 20 Ιανουαρίου 2011