Μπορεί ο γάμος μου να βελτιωθεί;

Ένα πρόβλημα στον γάμο ο οποίος περνάει δυσκολίες είναι η βεβαιότητα, από τον έναν ή τον άλλον σύζυγο ή και από τους δύο, ότι τα πράγματα δεν μπορούν να βελτιωθούν. Κάτι τέτοιο αποτρέπει την οποιαδήποτε αλλαγή γιατί μας στερεί από το κίνητρο να δοκιμάσουμε οτιδήποτε εποικοδομητικό, να αλλάξουμε με άλλα λόγια τον τρόπο που σκεφτόμαστε και την συμπεριφορά μας.

Από την άλλη αυτό που επανειλημμένα παρατηρείται είναι ότι όταν ο ένας από τους συζύγους αρχίσει να κάνει εποικοδομητικές αλλαγές αυτό όχι μόνο βοηθάει την σχέση αλλά οδηγεί επίσης σε θετικές αλλαγές και στον άλλον σύζυγο!

Όταν πάρουμε λοιπόν την απόφαση να αλλάξουμε, τι θα ήταν καλό να αλλάξουμε πρώτα: τον τρόπο που σκεφτόμαστε ή τις συμπεριφορές μας; Σίγουρα είναι πολύ πιο εύκολο και έχει πολύ πιο άμεσα αποτελέσματα να αλλάξουμε συγκεκριμένες συμπεριφορές παρά να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο προτείνω αρχικά αλλαγές στην συμπεριφορά στα ζευγάρια που βλέπω. Όταν κάποια συμπεριφορά αλλάξει τότε συχνά υπάρχει μια άμεση ανταμοιβή, όπως π.χ. η εκτίμηση από τον άλλον σύζυγο ότι το έτερον ήμισυ μπορεί να κάνει κάτι που θα τον ευχαριστήσει ή να σταματήσει να κάνει κάτι που τον ενοχλεί.

Ένα άλλο σχετικό ερώτημα είναι: Είναι πιο σημαντικό να αυξήσουμε τα θετικά στοιχεία ή να εξαλείψουμε τα αρνητικά; Αν και οι αρνητικές ενέργειες σε έναν γάμο είναι λιγότερο συχνές από τις θετικές, έχουν ωστόσο πολύ μεγαλύτερη επίπτωση στα επίπεδα ευτυχίας και ευχαρίστησης στα πλαίσια ενός γάμου. Συχνά, φαίνεται πως μία αρνητική πράξη (π.χ. ένα μάλωμα) μπορεί να ‘εξουδετερώσει’ πολλές ευγενικές και καλοπροαίρετες πράξεις.

Φαίνεται λοιπόν ότι το να εξαλείψουμε τα αρνητικά θα έπρεπε να έχει προβάδισμα σε σχέση με την έμφαση στα θετικά. Στην πράξη, ωστόσο, το να επικεντρωνόμαστε στα αρνητικά στοιχεία του/της συζύγου ενδέχεται να γίνει αντιληπτό ως κριτική και έτσι να χειροτερέψει τα πράγματα ανάμεσα στο ζευγάρι.

Γι’ αυτόν τον λόγο είναι προτιμότερο στην αρχή να προσπαθήσουμε να κάνουμε τα πράγματα πιο θετικά. Αργότερα, όταν το ζευγάρι αρχίσει να δουλεύει ως ομάδα μπορούμε να δούμε πιο εύκολα και με λιγότερες δυσάρεστες συνέπειες τα πράγματα που είναι καλό να αλλάξουν, τα αρνητικά με άλλα λόγια.  

Ένα εμπόδιο στην αλλαγή στα πλαίσια του γάμου συμβαίνει όταν τα προβλήματα δεν ορίζονται ως προβλήματα αλλά παίρνουν την μορφή γενικών χαρακτηρισμών και ταμπελών (‘είναι τεμπέλης’, ‘είναι γκρινιάρα’ κτλ.) που ουσιαστικά κολλάμε στον/στην σύζυγο. Έτσι, τα προβλήματα στην σχέση αντιμετωπίζονται σαν τα λάθη του ενός συζύγου.  Αν δούμε όμως τον/την σύζυγο μας ως ‘το πρόβλημα’ ενδέχεται να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα που να οδηγεί σε λύση.

Γεγονός είναι ότι αυτά τα υποτιθέμενα χαρακτηριστικά/ελαττώματα του/της συζύγου είναι το αποτέλεσμα της σχέσης ανάμεσα στους δύο συζύγους. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι ο/η σύζυγος συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο εκνευριστικό τρόπο. Στην συνέχεια εσύ αντιδράς με έναν τρόπο που με την σειρά του εκνευρίζει τον/την σύζυγο η/ο οποίος με τη σειρά του αντιδρά αρνητικά. Έτσι φαίνεται καθαρά ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει σε κανέναν από τους συζύγους αλλά στην ίδια την σχέση.

Είναι καλό λοιπόν να αλλάξουμε την τάση μας να αποδίδουμε οτιδήποτε δυσάρεστο στα υποτιθέμενα αρνητικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας (π.χ. εγωισμός, υπεροψία κτλ.) του/της συζύγου και να αρχίσουμε να βλέπουμε από την άλλη τα θετικά χαρακτηριστικά τους.

Τέλος, και πιο σημαντικό, να εστιάζουμε σε συγκεκριμένες ‘κακές’ συμπεριφορές, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν, και όχι σε γενικούς χαρακτηρισμούς της προσωπικότητας του άλλου που εκ των πραγμάτων δεν οδηγούν πουθενά ενώ αντίθετα φαίνεται να μεγαλώνουν περισσότερο το χάσμα ανάμεσα στο ζευγάρι.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερο Βήμα της Κομοτηνής στις  24 Ιουλίου 2014.