Δημιουργικότητα σε δόσεις: 2η δόση (ή αλλιώς, το βέλκρο, τα λουλουδάκια του μπαξέ και η ξάπλα!)

Μια ιστοριούλα που παρατίθεται συνήθως για να παρουσιάσει μια από τις βασικές αρχές της δημιουργικότητας είναι αυτή της ανακάλυψης του βέλκρο, του τόσο χρήσιμου και εύκολου στην χρήση ¨κριτς-κρατς¨ που μας βοηθάει να λύνουμε και να δένουμε τα παπούτσια μας στο πι και φι.

Λέγεται λοιπόν ότι ο εφευρέτης του, George de Mestral, είχε πάει για ένα μικρό περίπατο στην εξοχή την χρονιά του 1948 στην γενέτειρα του την Ελβετία. Όταν γύρισε σπίτι είδε ότι τα ρούχα του είχαν γεμίσει με μικρές τσουκνίδες. Καθώς ξεκίνησε να τις αφαιρέσει μια-μια ο de Mestral αποφάσισε να κατανοήσει τον λόγο για τον οποίο είχαν κολλήσει στα ρούχα του.

Χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο ανακάλυψε ότι οι τσουκνίδες καλύπτονταν με μικροσκοπικούς ‘γάντζους’ οι οποίοι εύκολα αγκιστρώνονταν στις θηλιές του υφάσματος. Με βάση αυτήν την παρατήρηση λοιπόν ο de Mestral αναρωτήθηκε αν η ίδια ιδέα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να κολλήσουν μεταξύ τους άλλα υλικά.

Έτσι λοιπόν ανακαλύφθηκε το βέλκρο και η αρχή της δημιουργικότητας την οποία τόσο ωραία μας παρουσιάζει είναι η εξής: ότι μια ιδέα ή μια τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί από μία κατάσταση σε μία άλλη. Μπορεί το φυσικό περιβάλλον της εξοχής να έπαιξε κάποιο ρόλο στην δημιουργική φαντασία του de Mestral;

Καθόλου απίθανο αν λάβουμε υπόψη μας την έρευνα που έγινε στο πανεπιστήμιο Α&Μ του Τέξας η οποία ανακάλυψε ότι το η προσθήκη λουλουδιών, ή φυτών γενικότερα, στο γραφείο αύξησε κατά 15% την δημιουργικότητα των ανδρών υπαλλήλων όπως επίσης αύξησε τις προτάσεις ευέλικτων λύσεων σε προβλήματα από μέρος των γυναικών υπαλλήλων.

Σε μία άλλη έρευνα ανακαλύφθηκε ότι τα παιδιά έπαιζαν με πιο δημιουργικό τρόπο όταν βρίσκονταν σε χώρους με πράσινο παρά όταν έπαιζαν σε χώρους όπου το πράσινο απουσίαζε. Η επίδραση του πράσινου όσον αφορά στην αύξηση της δημιουργικότητας μας μπορεί να διαμεσολαβείτε από την αίσθηση ηρεμίας που συνήθως μας δημιουργεί η παρουσία της βλάστησης.

Έρευνα έχει δείξει, για παράδειγμα, ότι υπάρχει αντίστροφη σχέση μεταξύ άγχους και δημιουργικότητας. Όταν νιώθουμε άγχος συγκεντρωνόμαστε πάρα πολύ σε αυτό που έχουμε να κάνουμε, αποφεύγουμε να παίρνουμε ρίσκα και στηριζόμαστε σε καλά εδραιωμένες τακτικές και συνήθειες και ως συνέπεια βλέπουμε τον κόσμο μας μέσα από ένα λιγότερο δημιουργικό τρόπο.

Σε αντίθεση, όταν νιώθουμε άνετοι και χαλαροί είναι πολύ πιο πιθανό να εξερευνήσουμε νέους και ασυνήθιστους τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς, είμαστε σε θέση να δούμε την συνολική εικόνα της κατάστασης, να πάρουμε ρίσκα και γενικότερα να ενεργήσουμε και να σκεφτούμε πιο δημιουργικά.

Χρησιμοποιώντας την καλή θέληση εθελοντών, ερευνητές έχουν χρησιμοποιήσει μια ποικιλία μεθόδων για την μείωση του άγχους όπως για παράδειγμα ασκήσεις χαλάρωσης, κωμικές ταινίες ή χαλαρωτική μουσική. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών έδειξαν ότι γινόμαστε πιο δημιουργικοί και παράγουμε πιο ενδιαφέρουσες ιδέες όταν νιώθουμε άνετα στο περιβάλλον μας.

Μια άλλου είδους έρευνα έχει υποστηρίξει και επιστημονικά, με τον τρόπο της, την πιο αγαπημένη μας συνήθεια, την ξάπλα την ώρα της δουλειάς! Το πείραμα έγινε από το εθνικό πανεπιστήμιο της Αυστραλίας στα πλαίσια του οποίου ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να προσπαθήσουν να διαβάσουν έναν αναγραμματισμό σε δύο καταστάσεις, όρθιοι ή ξαπλωτοί. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυτοί που ήταν ξαπλωτοί έλυσαν κατά 10% πιο γρήγορα το πρόβλημα σε σχέση με τους όρθιους.

Τι προκάλεσε την διαφορά; Σύμφωνα με τους ερευνητές Lipnickiκαι Byrneη διαφορά ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι όταν είμαστε όρθιοι υπάρχει μεγαλύτερη παρουσία νοραδρεναλίνης στο αίμα η οποία εμποδίζει την ικανότητα του εγκεφάλου για ορισμένου είδους νοητικών λειτουργιών που έχουν να κάνουν με την δημιουργικότητα και την ‘ευλυγισία’ της σκέψης που απαιτεί η λύση των προβλημάτων που περιέχουν οι αναγραμματισμοί. Έτσι λοιπόν αν θέλετε πραγματικά δημιουργική σκέψη, ξαπλώστε!      

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 23 Δεκεμβρίου 2010