• By-the-LakeFacebook-Profile-Timeline-Cover.jpg
  • child-girl-lying-on-plank-cute-looks-golden-hair-facebook-cover.jpg`
  • nature_facebook_covers.jpg
  • watermarked_cover.png

Ντροπή και υπερηφάνεια: Δύο αλληλένδετες όψεις της ταυτότητας μας.

Τραυματικές εμπειρίες τόσο από το μακρινό παρελθόν μας, το οποίο έχουμε σχεδόν ξεχάσει, αλλά και από το πρόσφατο παρόν μας καθιστούν συναισθηματικά ευάλωτους και πολύ συχνά νιώθουμε συναισθήματα ντροπής για τον εαυτό μας. Ντροπή για το ότι νιώθουμε μικροί, αδύναμοι, θυμωμένοι, προδομένοι, ότι δεν ανήκουμε, ότι είμαστε βάρος στους άλλους, ότι νιώθουμε κενοί κτλ. Τέτοιου είδους συναισθήματα ντροπής δεν είναι παρά προσπάθειες κατανόησης κάποιων αρνητικών εμπειριών μας.

Επιπρόσθετα, αντιδρούμε ως προς αυτά τα συναισθήματα ντροπής αναπτύσσοντας συναισθήματα υπερηφάνειας προκειμένου να «εξισορροπήσουμε» τον ψυχολογικό πόνο που μας προκαλεί η ντροπή. Τα συναισθήματα υπερηφάνειας προβάλουν έναν ιδανικό εαυτό ο οποίος εκφράζει το πώς θα θέλαμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ή το πώς θα θέλαμε να μας βλέπουν οι άλλοι. Αυτά τα συναισθήματα υπερηφάνειας έχουν θεωρηθεί ως ψυχολογικές άμυνες και είναι προσπάθειες από μέρους μας να μετατρέψουμε την ντροπή σε αρετή. Κατά παράδοξο τρόπο όμως, όσο περισσότερη ενέργεια δαπανούμε στο να καλλιεργούμε και να προάγουμε συναισθήματα υπερηφάνειας τόσο ενδυναμώνονται τα συναισθήματα ντροπής που προσπαθούμε να καλύψουμε.    

Τα συναισθήματα υπερηφάνειας τα οποία συχνά τα απορρίπτουμε ως άμυνες, αντιστάσεις, άρνηση, κτλ., λειτουργούν προστατευτικά έναντι των επώδυνων συναισθημάτων ντροπής τα οποία νιώθουμε ως αποτέλεσμα αναπτυξιακών τραυμάτων που έχουμε βιώσει στο παρελθόν μας. Τόσο τα συναισθήματα ντροπής όσο και τα συναισθήματα υπερηφάνειας όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι αποτελούν εξίσου ψευδαισθήσεις. Μα άλλα λόγια, όσο ψεύτικο είναι το ότι είμαστε ο σούπερμαν άλλο τόσο ψεύτικο και χωρίς υπόσταση είναι το συναίσθημα ότι είμαστε μικροί και αδύναμοι. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι επιπτώσεις τέτοιων συναισθημάτων δεν είναι σημαντικές για το άτομο που τις βιώνει, το αντίθετο μάλιστα, βιώνονται από το άτομο ως πραγματικές σε σημείο να οδηγούν πολλούς σε πράξεις απόγνωσης όπως π.χ. αυτοκτονία!

Τώρα όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης αυτών των συναισθημάτων, τόσο αυτών της υπερηφάνειας όσο και αυτών της ντροπής, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί! Αν προσπαθήσουμε, για παράδειγμα, να απορρίψουμε τα συναισθήματα υπερηφάνειας, τις λεγόμενες άμυνες μας, τότε θα πρέπει να δούμε και τα βαθύτερα συναισθήματα ντροπής που βρίσκονται από κάτω γιατί αν δεν το κάνουμε ενδέχεται να τα ενδυναμώσουμε ακόμη περισσότερο!

Η αποδοχή των περιορισμών μας συμβάλει θετικά στο να νιώθουμε πιο άνετα με τον εαυτό μας και μια τέτοια στάση από μέρους μας επιτρέπει και τους γύρω μας να έρχονται αντιμέτωποι με τις αδυναμίες τους χωρίς να νιώθουν ντροπή!

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερο Βήμα της Κομοτηνής στις 2 Ιουλίου 2015