Θεραπεία σε δόσεις: 4η δόση (ή αλλιώς, το κατοικίδιο που βρυχάται!)

Δύο είναι οι βασικοί λόγοι που μας κάνουν να αποφεύγουμε πράγματα και καταστάσεις όταν συναντούμε εσωτερικές/ψυχολογικές δυσκολίες. Ο πρώτος είναι ότι ο κανόνας: ‘αν δεν σου αρέσει κάτι ξεφορτώσου το’ λειτουργεί υπέροχα στον εξωτερικό μας κόσμο όπως εξηγήσαμε την περασμένη βδομάδα. Ο δεύτερος τώρα λόγος είναι ότι βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον η εφαρμογή του παραπάνω κανόνα έχει συνήθως θετικά αποτελέσματα για εξωτερικά προβλήματα αλλά όχι για εσωτερικά/ψυχολογικά.

Για να δούμε όμως με ένα παραδειγματάκι τι συμβαίνει στην πράξη σε τέτοιες περιπτώσεις. Ας φανταστούμε για λίγο ότι κάποιος έχει μια φοβία με τα φίδια. Η παρέα του προγραμματίζει να επισκεφτεί τον ζωολογικό κήπο της πόλης και ο φίλος μας φοβάται να πάει. Τρομοκρατείται και μόνο με την σκέψη ότι οι φίλοι του θα του ζητήσουν να πάει στον θάλαμο με τα φίδια και ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει σε κάτι τέτοιο.

Αν και θέλει να είναι με την παρέα του και να δει τα υπόλοιπα ζώα του κήπου παρόλα αυτά βρίσκει μια δικαιολογία για να μην πάει. Ας σκεφτούμε τώρα λίγο πως θα ήταν να ήμασταν στην θέση αυτού του ατόμου και ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στις παρακάτω 3 ερωτήσεις:

1) Τι νιώθει αμέσως μετά αφού βρήκε την δικαιολογία να μην πάει με την παρέα του; (Ανακούφιση ή Άγχος;) 2) Η αποφυγή του ζωολογικού κήπου είναι περισσότερο ή λιγότερο πιθανή την επόμενη φορά; (Περισσότερο ή Λιγότερο;) 3) Η φοβία του θα αυξηθεί ή θα μειωθεί; (Αύξηση ή μείωση;).

Δεν είναι φανερό ποιες είναι οι απαντήσεις; Θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά; Τα δικά μας προβλήματα είναι ανάλογα με αυτό που μόλις περιγράφτηκε. Κάθε φορά που κάνουμε κάτι με μοναδικό σκοπό να αποφύγουμε ένα προσωπικό μας πρόβλημα βάζουμε σε κίνηση την διαδικασία που περιγράφτηκε με τις παραπάνω ερωτήσεις.

Είναι πολύ πιθανό ότι θα νιώσουμε στιγμιαία ανακούφιση από το γεγονός ότι δεν θα χρειαστεί να ταλαιπωρηθούμε από επίπονες σκέψεις, συναισθήματα, και τις σωματικές ενοχλήσεις. Αυτή η αίσθηση παροδικής ανακούφισης μας κάνει να χρησιμοποιήσουμε την ίδια τακτική την επόμενη φορά που θα αντιμετωπίσουμε το ίδιο πρόβλημα.

Ωστόσο, κάθε φορά που κάνουμε το ίδιο στην πραγματικότητα δίνουμε περιεχόμενο και υπόσταση στις αρνητικές μας σκέψεις, συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα με αποτέλεσμα αυτά να αποκτούν μεγαλύτερη δύναμη και να μας επηρεάζουν ακόμη πιο έντονα.

Η μεταφορά της ‘Πεινασμένης Τίγρης’ εδώ θα είναι χρήσιμη για να μας υπενθυμίζει με τι έχουμε να κάνουμε. Φανταστείτε ότι ξυπνάτε ένα ωραίο πρωινό και βρίσκεται ακριβώς έξω από την πόρτα σας ένα πανέμορφο μικρό τιγράκι να μιαουρίζει!

Το παίρνεται λοιπόν μέσα και αποφασίζεται να το κρατήσετε σαν κατοικίδιο. Αφού παίξετε αρκετή ώρα μαζί του παρατηρείται ότι εξακολουθεί να μιαουρίζει ασταμάτητα και καταλαβαίνεται ότι πεινάει. Του δίνεται λοιπόν λίγο κιμά ξέροντας ότι αυτό αρέσει στις τίγρεις.

Στην διάρκεια των δύο επόμενων χρόνων η ποσότητα τροφής που χρειάζεται η τίγρη συνεχώς αυξάνει και πολύ σύντομα το μικρό σας κατοικίδιο σταματάει να μιαουρίζει και αντί αυτού αρχίζει να βρυχάται και έχει μεταμορφωθεί σε ένα ανεξέλεγκτο θηρίο το οποίο είναι έτοιμο να σας κατασπαράξει αν δεν του δώσετε αυτό που θέλει.

Η πάλη μας με τον εσωτερικό μας πόνο μπορεί να συγκριθεί με αυτό το φανταστικό κατοικίδιο. Κάθε φορά ενδυναμώνουμε τον πόνο μας ταΐζοντας τον με το κόκκινο κρέας της αποφυγής και έτσι η τίγρη μας μεγαλώνει και δυναμώνει καθημερινά με αυτόν τον τρόπο.

Η τίγρη-πόνος βρυχάται και σου λέει να την ταΐσεις ότι θέλει αυτή αλλιώς θα σε κατασπαράξει. Ωστόσο κάθε φορά που την ταΐζουμε βοηθούμε τον πόνο να μεγαλώσει, να γίνει ακόμα πιο τρομερός και να ελέγχει την ζωή μας.

Ας σκεφτούμε λοιπόν το ενδεχόμενο ότι όχι μόνο οι τακτικές αποφυγής που έχουμε χρησιμοποιήσει μέχρι τώρα δεν έχουν φέρει αποτελέσματα αλλά ότι δεν μπορούν να φέρουν αποτελέσματα, τελεία και παύλα! Η αποφυγή το μόνο που κάνει είναι να μεγαλώνει τον ρόλο και την σπουδαιότητα αυτού που προσπαθείς να αποφύγεις. Με άλλα λόγια κάθε φορά που αποφεύγουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα μας το κάνουμε με αυτόν ακριβώς τον τρόπο ακόμη μεγαλύτερο!   

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 26 Μαιου 2011.